In Nederland zijn zo’n vijftienhonderd landgoederen. In de Gouden Eeuw trokken ondernemers uit de stad terug naar het platteland. Daar bouwden ze vervolgens een groot landgoed. Wanneer een bepaald aantal hectaren wordt omgezet in een natuurgebied, mag je daar een landgoed op bouwen. Ook moet het natuurgebied deels opengesteld worden voor het publiek. Wanneer je meer grond transformeert, kan je in aanmerking komen voor een hoge subsidie.
Landbouwers kunnen geen opvolging vinden en verkopen de grond. Gelukkig worden er geen grote Vinex wijken en bedrijventerreinen gebouwd. Die tijd is achter ons. Wat is er ook mooier dan een landschap zijn oorspronkelijke functie terug te geven. Rechte sloten worden weer beken, moerassen keren terug, evenals houtwallen. In navolging van het landschap duiken de planten en dieren weer op.
Leon van Nierop is directeur en oprichter van Bureau van Nierop. Zijn bureau is gespecialiseerd in het aanleggen van het landgoed van begin tot eind. Een bestemmingsplan krijgen is meestal een kwestie van een lange adem hebben. Twee jaar ben je daar toch wel mee kwijt, terwijl de gemeente in theorie de procedure in één jaar zou kunnen afronden. Iedereen wil er namelijk zijn zegje over kunnen doen, denk hierbij aan waterschap en de provincie. Voor het beheer van een landgoed is goed nabuurschap noodzakelijk. Een eigenaar die de beste kans maakt zijn landgoed werkelijkheid te laten worden, is degene die bevlogen is als het op natuur en landschap aankomt. En nog belangrijker; ook zo overkomt.
Heijbroeck zou oorspronkelijk vijftien hectaren zijn, echter kocht de eigenaar er achttien bij. Aan Leon van Nierop de vrije hand om er een mooi stuk grond van te maken. De bosecoloog maakte er mooie Brabantse landschappen van, met respect voor de historie van het gebied. Voor de privacy maken ze gebruik van zichtlijnen. Waterpartijen en struiken maken het gebruik van hekken overbodig.
Subsidies beginnen pas een rol te spelen wanneer er meer dan de vereiste natuur wordt aangelegd. Dan kan de eigenaar tot 85% van de aankoopwaarde van de grond, de inrichtingskosten en de kosten van het beheer terugkrijgen. Bij verkoop hoeft er geen overdrachtsbelasting betaald te worden. Hoe groot de fiscale voordelen ook zijn, ze zijn nooit van doorslaggevend belang. Bij Heijbroeck hebben ze gekozen voor een volgroeid landgoed. De eigenaar kon namelijk niet wachten, dus hebben ze gekozen voor volwassen exemplaren.
De overheid wil niet de indruk geven dat ze het creëren van een landgoed stimuleren. Niet alleen verschillen veel regels per provincie, de procedures slepen ook lang aan en het enthousiasme van eigenaren verdampt vaak gaandeweg. Voor de gemeentes gaat het om het creëren van natuurlandschap, van een compleet gebied en daar is de bouw van woningen slecht een onderdeel van. Als het landschap er is, is het een fantastische prestatie, bijna een levenswerk. Maar voor het er is, is het een titanenwerk.
Tekst: Redactie The Art of Living
Fotografie: Bureau van Nierop
____
____
