Een woning volledig uit onafgewerkt beton ligt niet voor de hand. Je zou denken dat dit kil en bunkerachtig aandoet. Jan Hermkes van Jan Hermkes Architects laat zien dat het tegendeel waar is. Voor twee Venlonaren ontwierp hij een levensloopbestendige bungalow die meebeweegt met de tijden en seizoenen.
Een lange zoektocht
De opdrachtgevers woonden in Venlo en wilden daar graag blijven. Nu de kinderen het huis uit waren, was het tijd voor een levensloopbestendige woning. Ze kochten een kavel met daarop een bungalow die ze wilden verbouwen. Via wederzijdse kennissen kwamen ze terecht bij Jan Hermkes. “De opdrachtgever had een beeld voor ogen en wilde alles energieneutraal maken”, vertelt hij. “Ik heb toen eerlijk gezegd dat hij dan het beste nieuw kon bouwen. Toen was meteen het ijs gebroken en gaf hij aan dat hij een betonnen huis wilde.”Samen reden ze heel Nederland en België door op zoek naar het meest geschikte materiaal. Na een lange queeste kwamen ze terecht bij Concrete House. Dit bedrijf bouwt lage-energiewoningen in prefab beton. Jan: “We kwamen daar en zagen beton met verticaal reliëf staan, gevormd door een bekisting met ongelijke houten delen. Het was bedoeld voor het gorillaverblijf van Zoo Antwerpen. Wij wisten meteen: dit is het. Ik heb een bouwkundige achtergrond en wist dat beton een hoge technische beheersing vereist. Vanuit de techniek en de randvoorwaarden heb ik mijn ontwerp gemaakt.”
Open welkom
Bij aankomst zie je dat de entree zich opent voor de bezoeker. Dit is te danken aan de draaiing van de woning ten opzichte van de weg, terwijl de naastgelegen keerwand haaks op die weg staat. Deze wigvorm werkt volgens de barok perspectivisch verlengend en zorgt zo voor een monumentaal en uitnodigend welkom. Een bijna monumentale trap leidt naar het bordes bij de voordeur. Daaronder bevindt zich de translucente garagedeur die toegang biedt tot het souterrain. De villa lijkt een verstild beeld te tonen, maar kleurt mee met de natte en droge, warme en koude periodes. De verticale lijnen zorgen voor reliëf en worden ‘s avonds benadrukt door de nauwkeurig uitgewerkte sfeerverlichting. De prefab betonranden onder en boven de woning zorgen ervoor dat de woning lijkt te zweven. Jan: “Dit maakt het huis minder streng, net als het terras aan de voorkant. De gyrofocushaard met organische vorm contrasteert met de vorm van het huis.” Dit terras is een beschutte plek waar veel gebruik van wordt gemaakt. Je kunt er al vroeg in het jaar zitten, mede doordat hij afgesloten kan worden door de schuifluiken die langs de gevels van de woning bewegen. Het is geen exterieur, maar een verlengde van het interieur.
Lijnen in de hoofdrol
Na binnenkomst vind je in het verlengde van de gang de living met daarnaast een langwerpige keuken met ruime eettafel. Er zijn verschillende hoeken waar je fijn kunt zitten, met elkaar of alleen. Het was interieurbouwer Strakk die het maatwerkmeubilair produceerde. Vanuit iedere hoek kun je tv-kijken, want deze is weggewerkt in een roomdivider die helemaal kan draaien. De bewoonster vertelt: “Zo kan ik zelfs vanaf het terras en vanuit de keuken tv-kijken. Aan de andere kant zit een schilderij, dus als er visite is, kunnen we die kant naar voren hangen.”
Vanaf de entree doorklieft een zichtlijn de gehele woning. “Ik probeer altijd een centrale zichtlijn te plaatsen, die van hier tot aan de andere kant van de woning loopt.”, legt de architect uit. “In de stijl die je hier ziet, ontwerp ik graag: modern, strak, kijkend naar de zeggenschap van het materiaal. Ik creëer graag ruimte.” Dit oog voor detail en belijningen zie je overal terug. Zo lopen de deuren en het glas van vloer tot plafond, zodat de ruimtes in elkaar overlopen. De tegels van 1.20 x 1.20 meter lopen van binnen door naar het terras buiten. De architect tekende vooraf precies uit hoe de tegels geplaatst moesten worden, zodat alle lijnen kloppen.
Welkom voor familie
Een wens van de bewoners was een grote slaapkamer met open badkamer. Het bad staat in dezelfde ruimte als het bed, met daarachter een inloopdouche. Deze scheidt de slaapkamer van het badkamermeubel met dubbele wasbak en een kastruimte. In een hoekje is het toilet verstopt. Behalve deze masterbedroom beschikt het huis over een werkkamer, twee logeerkamers en een aparte badkamer. Als de zoons langskomen, mogen ze zich helemaal thuis voelen. Het is een thuis voor familie, wat je duidelijk terugziet in de functies van de vertrekken.
Ook aan de binnenzijde is het beton overal zichtbaar, zowel aan de wanden als de plafonds. Het is niet extra bewerkt: what you see is what you get. De platen zijn vervoerd met vrachtwagens. De houten balken van de vrachtwagens geven verkleuringen en die zijn nog steeds zichtbaar in het beton. Dat benadrukt het karakter van het materiaal. De woning is bijna energieneutraal gebouwd (BENG). Op het dak liggen zonnepanelen die stroom opwekken, die opgeslagen kan worden in accu’s. De architect zorgde voor een opstaande rand, zodat de zonnepanelen niet zichtbaar zijn. De gehele woning is voorzien van vloerverwarming- en koeling en een balansventilatie, waardoor de temperatuur altijd constant is. Het beton zorgt voor een goede isolatie. “Voor verse lucht hoeven de ramen dus niet open, maar natuurlijk is het wel fijn om af en toe een raam open te kunnen zetten. Ik heb er in het ontwerp voor gezorgd dat dit zeker mogelijk is”, vertelt Jan.
Fotografie: Jaro van Meerten
